લોગ વિચાર :
ડિજિટલ ટેકનોલોજીની પ્રગતિને કારણે, નાણાકીય ક્ષેત્ર ઘણા મહત્વપપૂર્ણ ફેરફારોમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. ડિજિટલ દાયકાની શરૂઆતથી, ઓટોમેશન એ વધુને વધુ ક્લે્રિકલ કામનું સ્થા્ન લીધું છે, જેના કારણે મધ્યન અને નીચલા સ્તારની નોકરીઓમાં ઘટાડો થયો છે. આ ફેરફારથી અધિકારીઓ અને સહાયક સ્ટાેફના ગુણોત્તરને અસર થઈ છે, જે નાણાકીય વર્ષ ૨૦૧૧માં ૫૦:૫૦થી વધીને નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩માં ૭૪:૨૬ થઈ ગઈ છે. એવો અંદાજ છે કે AI આ ક્ષેત્રમાં નોકરીઓની ઉપલબ્ધસતાને વધુ વિક્ષેપિત કરશે. આવો તમને એ પણ જણાવીએ કે કયા રિપોર્ટમાં આ વાત સામે આવી છે.
આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિીકાંત દાસે ચલણ અને નાણા પર કેન્દ્રી ય બેંકના અહેવાલની રજૂઆતમાં ડિજિટલ ચેનલો દ્વારા લાવવામાં આવેલા પડકારો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. આ પડકારો માટે જરૂરી છે કે નાણાકીય સંસ્થારઓ તેમના કર્મચારીઓને અપકિલિંગ અને રિસ્કિાલિંગમાં રોકાણ કરે. તેમણે કહ્યું કે ડિજિટલાઇઝેશન આઉટર્સોસિંગ અને ટેલિવર્ક દ્વારા નાણાકીય શ્રમનું વિકેન્દ્રી કરણ કરી રહ્યું છે. શ્રમના સ્થાિને ઓટોમેશન સંભવિતપણે મૂડી અને શ્રમ વળતર વચ્ચેશનું અંતર વધારી શકે છે, ઓછી કૌશલ્ય /ઓછા પગાર અને ઉચ્ચે કૌશલ્યર/ઉચ્ચત પગારની નોકરીઓ સાથે ખંડિત શ્રમ બજારનું નિર્માણ કરી શકે છે, જ્યા રે ટેકનોલોજીના કારણે મધ્યશ-સ્તીરની નોકરીઓ વિસ્થા પિત થઈ છે.
રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું છે કે ૨૦૧૩ થી ૨૦૧૯ સુધીના વૈશ્વિક વલણો દર્શાવે છે કે નાણાકીય ક્ષેત્રમાં સહાયક ભૂમિકાઓની સંખ્યાેમાં ઘટાડો થયો છે, જ્યાૈરે વ્યાવવસાયિકો અને ટેકનિશિયનની સંખ્યા.માં વધારો થયો છે. ભારતમાં પણ આ વલણ સ્પંષ્ટપણે જોવા મળે છે. વધુમાં, રિપોર્ટમાં ડિજિટલ પ્લેાટફોર્મ દ્વારા ભરતીના કારણે નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩માં ખાનગી બેંકોમાં ટર્નઓવર રેટ ૩૦ ટકાથી વધી જવાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યોન છે. રિપોર્ટ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે ભારતના શ્રમ બજારમાં AI-સંબંધિત કૌશલ્યોપનંલ વધતું મહત્વમ ૨૦૨૩ (૧૬.૮%) માં એકંદર ભરતીની તુલનામાં AI પ્રતિભાની ભરતીમાં વધારો અને ઉચ્ચંતમ AI કૌશલ્ય્ પ્રવેશ દરમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે.
અપસ્કિમલિંગ પર ભાર મૂકવા છતાં, આરબીઆઈએ ધ્યાાન દોર્યું કે પરંપરાગત શિક્ષણ અને વિકાસ પદ્ધતિઓ વર્તમાન તકનીકી પરિવર્તન સાથે સુસંગત રહેવા માટે પૂરતી નથી. જરૂરી કૌશલ્યોણ વિકસાવવા માટે નોંધપાત્ર રોકાણ જરૂરી છે. ૨૦૨૩ માં, સેન્ટ્ર લ બેંકે આ અંગે ચિંતા વ્યવક્તમ કરી હતી, ટોચની ખાનગી બેંકોએ જાહેર કર્યું હતું કે તેઓએ તેમના લગભગ ત્રીજા કર્મચારીઓ, ખાસ કરીને ફ્રન્ટેલાઈન ફિલ્ડ કર્મચારીઓમાં, ઊંચા ટર્નઓવરને કારણે બદલવું પડશે. ભારત ડિજિટલ ક્રાંતિમાં મોખરે છે, ભારતીય ડિજિટલ અર્થતંત્ર વર્તમાન ૧૦ ટકાથી વધીને ૨૦૨૬ સુધીમાં જીડીપીમાં ૨૦ ટકા હિસ્સોા ધરાવે તેવી અપેક્ષા છે. દાસે ટિપ્પવણી કરી હતી કે ડિજિટલાઇઝેશન બેંકિંગની આગામી પેઢી માટે માર્ગ મોકળો કરી રહ્યું છે, વધુ સસ્તુંિ ખર્ચે નાણાકીય સેવાઓની ઍક્સે સમાં સુધારો કરે છે.
બીજી મહત્વથની ચિંતા ભારતમાં ડેટા ભંગનો વધતો ખર્ચ છે, જે નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૦ અને નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩ વચ્ચેત ૨૮ ટકા વધીને ઼૨ મિલિયન થવાની ધારણા છે. સાયબર જોખમો, ખાસ કરીને ફિશિંગ હુમલાઓ અને ઓળખપત્ર સાથે ચેડાં, વધુ દૃશ્ય માન બન્યાંી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ફિશિંગ હુમલાઓ સાયબર જોખમમાં ૨૨ ટકા યોગદાન આપે છે, જ્યાદરે ચોરાયેલા અથવા ચેડાં કરાયેલ ઓળખપત્રોનું જોખમ ૧૬ ટકા છે. નાણાકીય ક્ષેત્રે ડિજિટલાઇઝેશન અપનાવીને, અપસ્કિખલિંગમાં રોકાણ કરીને અને સાયબર સુરક્ષા પર ધ્યાયન કેન્દ્રિ ત કરીને આ પડકારોનો સામનો કરવો પડશે.