લોગ વિચાર :
પ્રયાગરાજ મહાકુંભનો ત્રીજો સૌથી મોટો ઉત્સવ, વસંત પંચમીનો અમળત તાાન, રવિવાર, ૨ ફેબ્રુઆરીના રોજ શરૂ થયો હતો અને સોમવાર, ૩ ફેબ્રુઆરીના રોજ પૂર્ણ થયો. હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, આ તહેવાર બે દિવસનો હતો, જેના કારણે ભક્તોએ બંને દિવસે સંગમમાં તાાન કર્યું.
સોમવારે છેલ્લા અમળત તાાન પછી, વિવિધ અખાડાઓના સંતો અને નાગા સાધુઓએ પોતપોતાના શિબિરોમાં પાછા ફરવાની તૈયારી શરૂ કરી દીધી છે. હવે છ વર્ષ પછી, તેઓ ૨૦૩૧ ના કુંભમાં ફરીથી પ્રયાગરાજ આવશે.
મહા કુંભ મેળા વહીવટીતંત્રે સોમવારે વહેલી સવારે અખાડાઓને શાહી તાાન માટે નિﾍતિ સમય પૂરો પાડ્યો હતો. આ પ્રસંગે, નાગા સાધુઓ અને સંતોએ પરંપરાગત પોશાક પહેરીને તાાન કર્યું. તેઓ રથ, હાથી, ઊંટ અને ઘોડા પર સવાર થઈને સંગમ કિનારે પહોંચ્યા. તેમની સાથે તલવારો, ગદા અને રત્નજડિત માળાઓની ભવ્યતા જોવા મળી. તાાન પછી, સંતોએ તેમના શિબિરોમાં પ્રાર્થના કરી અને પ્રયાગરાજ મહાકુંભથી પ્રસ્થાનની તૈયારીમાં વ્યસ્ત થઈ ગયા.
અખિલ ભારતીય અખાડા પરિષદના પ્રમુખ મહંત રવિન્દ્ર પુરીએ જણાવ્યું હતું કે, વસંત પંચમીના અવસર પર આ છેલ્લું શાહી તાાન હતું. આ પછી આપણે વારાણસી જવા રવાના થઈશું. અમારી પાસે ૪૦ મિનિટનો સમય હતો. હું ભક્તોને વિનંતી કરું છું કે સંગમ ઘાટ પર બિનજરૂરી ભીડ ન વધે. તેમણે જણાવ્યું કે આ શાહી તાાન માટે લગભગ ૫૦૦૦ થી ૬૦૦૦ નાગા સંતો સંગમ કિનારે પહોંચ્યા હતા. વહીવટીતંત્રે અખાડાઓના પરત આવવા માટે જરૂરી વ્યવસ્થા પહેલાથી જ સુનિશ્ચિત કરી દીધી છે.
શાહી તાાન દરમિયાન, અખાડાઓ તેમના દેવતાઓની મૂર્તિઓ અને પ્રતીકો લઈને સંગમ પહોંચ્યા. મહામંડલેશ્વરોએ રથ પર સવારી કરીને શોભાયાત્રાનું નેતળત્વ કર્યું. જુના અખાડાના સ્વામી કૈલાશાનંદ ગિરીએ કહ્યું, આજનો દિવસ ખાસ કરીને પવિત્ર છે. અમે સવારે ૪:૩૦ વાગ્યે સંગમ જવા નીકળ્યા. આ દેવી સરસ્વતીનો દિવસ છે, જેનું ખૂબ જ આધ્યાત્મિક મહત્વ છે.
વસંત પંચમીના શાહી તાાન પછી, અખાડાઓના સંતોનું પુનરાગમન શરૂ થઈ ગયું છે. પ્રયાગરાજથી વિવિધ અખાડાઓના મહામંડલેશ્વરો, સંતો અને નાગા સાધુઓ પોતપોતાના સ્થળોએ જવા રવાના થઈ રહ્યા છે. જોકે, મેળા વિસ્તારમાં ભક્તોની અવરજવર હજુ પણ ચાલુ રહેશે. અખાડાઓમાંથી સંતોના પ્રસ્થાન છતાં, મહાકુંભ ૨૬ ફેબ્રુઆરી, શિવરાત્રીના દિવસે ચાલુ રહેશે.
વધારાના મેળા અધિકારી વિવેક ચતુર્વેદીએ જણાવ્યું હતું કે વસંત પંચમીના અવસરે સંગમ તાાન દરમિયાન શ્રદ્ધાળુઓની સુરક્ષા માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. અખાડાઓની શોભાયાત્રા સંગમ ઘાટ તરફ આગળ વધી, જ્યાં નાગા સાધુઓએ પૂર્ણ ભક્તિ અને ધાર્મિક વિધિઓ સાથે તાાન કર્યું. ભક્તોને સંબોધતા, આધ્યાત્મિક ગુરુ દેવકીનંદન ઠાકુરે કહ્યું, આ વખતે મહાકુંભમાં ભક્તોની ભારે ભીડ ઉમટી છે. હું વિનંતી કરું છું કે બાળકો અને વળદ્ધોને પહેલા તાાન કરાવવું જોઈએ જેથી કોઈ અસુવિધા ન થાય.
માઘ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમી તિથિએ વસંત પંચમીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ તારીખ ૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ ના રોજ સવારે ૯:૧૪ વાગ્યે શરૂ થઈ અને ૩ ફેબ્રુઆરીના રોજ સવારે ૬:૫૨ વાગ્યે સમાપ્ત થઈ. આ દિવસે દેવી સરસ્વતીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, દેવી સરસ્વતીનો જન્મ માઘ મહિનાની શુક્લ પંચમીના રોજ થયો હતો, તેથી તેને વિદ્યા અને જ્ઞાનના તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.