લોગ વિચાર :
પ્રખ્યાત કલાકાર મકબુલ ફિદા હુસૈનની ભવ્ય પેઇન્ટિંગ ‘અનટાઇટલ (ગ્રામ યાત્રા)’ એ આધુનિક ભારતીય કલાના તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા છે. ક્રિસ્ટીઝ ન્યૂ યોર્ક ખાતે યોજાયેલી સાઉથ એશિયન મોર્ડન અને ક્ધટેમ્પરરી આર્ટ હરાજીમાં આ પેઇન્ટિંગ રૂ. 118.7 કરોડ (13.75 મિલિયન) માં વેચાયું. આ કિંમત પાછલા રેકોર્ડ કરતા લગભગ બમણી છે. સપ્ટેમ્બર 2023 માં, અમૃતા શેરગીલનું 1937 નું ઓઇલ ઓન કેનવાસ પેઇન્ટિંગ ’ધ સ્ટોરી ટેલર’ 61.8 કરોડ રૂપિયામાં ખરીદવામાં આવ્યું હતું.
હરાજીની રકમની જાહેરાત થતાં જ રોકફેલર સેન્ટર તાળીઓના ગડગડાટથી ગુંજી ઉઠ્યું. આ ચિત્ર 70 વર્ષથી જાહેરમાં જોવા મળ્યું ન હતું. હવે આ પેઇન્ટિંગ 118.7 કરોડ રૂપિયામાં વેચાઈ ગયું છે. આ પેઇન્ટિંગ માટે બોલી એક અજાણી સંસ્થા દ્વારા લગાવવામાં આવી હતી. ક્રિસ્ટીના દક્ષિણ એશિયન આધુનિક અને સમકાલીન કલાના વડા નિષાદ અવરીએ કહ્યું કે આ ખરેખર ઐતિહાસિક ક્ષણ છે. આધુનિક અને સમકાલીન દક્ષિણ એશિયાઈ કલા બજાર અસાધારણ વૃદ્ધિ અનુભવી રહ્યું છે.
અગાઉ, હુસૈનનું સૌથી મોંઘું ચિત્ર 26.8 કરોડ રૂપિયા (3.1 મિલિયન) હતું, જે ગયા વર્ષે લંડનમાં તેમના ચિત્ર ‘અનટાઈટલ રિઇન્કાર્નેશન’ માટે ખરીદવામાં આવ્યું હતું.
આ ચિત્ર લગભગ 14 ફૂટ પહોળું છે. શીર્ષક વિનાનું (ગામડાની યાત્રા) (1954) એમ.એફ. આ હુસૈનની કલાત્મક યાત્રાના ખાસ ચિત્રોમાંનું એક છે. આ ભારતીય સમાજનું વધુ સારું ચિત્રણ છે. આ ચિત્રમાં 13 દ્રશ્યો (વિગ્નેટ) છે. તેના બધા ચિત્રો ભારતના ગ્રામીણ જીવનને પ્રતિબિંબિત કરે છે. એવું લાગે છે કે જાણે ગામડાના લોકોની રોજિંદી દિનચર્યા આપણી સામે બની રહી છે.
► આ પેઇન્ટિંગમાં શું ખાસ છે?
આ ચિત્રમાં એક પુરૂષ અને એક સ્ત્રી બળદગાડી પર સવારી કરતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે, જે ભારતની કૃષિ પરંપરાનું સુંદર ચિત્રણ છે. તેની આસપાસ, સ્ત્રીઓ ગાયોનું દૂધ કાઢતી જોવા મળે છે. કેટલીક સ્ત્રીઓ અનાજ દળી રહી છે. કેટલીક માતાઓ તેમના બાળકોની સંભાળ રાખતી બતાવવામાં આવી છે. આ બધી છબીઓ ફળદ્રુપતા, સર્જન અને પુનર્જન્મનું પ્રતીક છે.
એક શક્તિશાળી દ્રશ્યમાં ખેડૂત જમીન ઉપાડતો દેખાય છે, જે શાબ્દિક અને પ્રતીકાત્મક રીતે ભારતમાં જમીન અને ગ્રામીણ જીવનના મહત્વનું નિરૂપણ કરે છે.
આ કૃતિ સ્વતંત્રતા પછીના ભારતની ઓળખમાં ગ્રામીણ સમાજની મુખ્ય ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડે છે. ક્રિસ્ટીની સત્તાવાર વેબસાઇટ અનુસાર, આ ચિત્ર કલામાં હુસૈનના યોગદાન અને ગ્રામીણ ભારતમાં તેના ઊંડા મૂળનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.