લોગવિચાર :
ભારતીય રેલ્વેએ હાઇડ્રોજન સંચાલિત ટ્રેન શરૂ કરવાની તૈયારી સાથે વધુ એક મોટી સિદ્ધિ હાંસલ કરવાની દિશામાં એક પગલું ભર્યું છે. આ અત્યાધુનિક ટ્રેન ટૂંક સમયમાં હરિયાણાના જીંદ અને સોનીપત રેલવે સ્ટેશનો વચ્ચે ટ્રાયલ રન માટે દોડશે. આ હાઈડ્રોજન ટ્રેનની ડિઝાઈન રેલવેના રિસર્ચ, ડિઝાઈન અને સ્ટાન્ડર્ડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (RDSO) દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી છે.
ડિસેમ્બર 2021માં ડિઝાઇનને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી તેના નિર્માણનું કામ સતત ચાલી રહ્યું છે. આ ટ્રેનની અંતિમ ટ્રાયલ આવતા વર્ષના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં થવાની શક્યતા છે. અહેવાલ અનુસાર, RDSOના મહાનિર્દેશક ઉદય બોરવણકરે કહ્યું, RDSO સતત નવા અને નવીન પ્રોજેક્ટ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
હાઇડ્રોજન ઇંધણનો ઉપયોગ માર્ગ પરિવહનમાં સફળ રહ્યો છે. રેલવેમાં હજુ સુધી તેનો વ્યાપક ઉપયોગ થયો નથી. ભારતનો આ પ્રયાસ ટકાઉ ઉર્જાના ક્ષેત્રમાં એક મોટી ઉપલબ્ધિ હશે.આ ટ્રેનમાં 8 પેસેન્જર કોચ હશે, જેમાં એક સમયે 2,638 મુસાફરો મુસાફરી કરી શકશે.
ટ્રેનની મહત્તમ ઝડપ 110 કિમી પ્રતિ કલાક રહેશે. તેમાં હાઇડ્રોજન સિલિન્ડર, ફ્યુઅલ સેલ ક્ધવર્ટર, બેટરી અને એર રિઝર્વ માટે ત્રણ કમ્પાર્ટમેન્ટ હશે. આ ટ્રેન ખાસ કરીને ટૂંકા અંતરની મુસાફરી માટે યોગ્ય માનવામાં આવે છે.
હાલમાં ટ્રેનનું એકીકરણ કાર્ય ઈન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરી (ICF), ચેન્નાઈ ખાતે ચાલી રહ્યું છે. હાઇડ્રોજન-સંચાલિત ટ્રેનો મોટર ચલાવવા માટે હાઇડ્રોજન અને ઓક્સિજનના ફ્યુઅલ સેલમાંથી ઉત્પન્ન થતી વીજળીનો ઉપયોગ કરે છે. જર્મની અને ચીન જેવા દેશોએ રેલ પરિવહનમાં હાઇડ્રોજન ઇંધણ પર કામ કર્યું છે, પરંતુ અત્યાર સુધી માત્ર જર્મનીમાં જ સફળ હાઇડ્રોજન ટ્રેન કાર્યરત છે.
ટ્રેનમાં માત્ર બે કોચ છે.ભારતની આ હાઈડ્રોજન ટ્રેનને માત્ર ટેકનિકલ દ્રષ્ટિકોણથી જ નહીં પરંતુ પર્યાવરણીય સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી પણ એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ માનવામાં આવી રહી છે. તેનો ધ્યેય ગ્રીન એનર્જીના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
ટ્રેનનું નામ હજુ નક્કી થયું નથી. આ ટ્રેનનું મોડલ તાજેતરમાં યોજાયેલા ઈન્ટરનેશનલ ઈનોવેટીવ રેલ એક્સ્પોમાં "નમો ગ્રીન રેલ" નામ સાથે પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, અધિકારીઓએ સ્પષ્ટતા કરી છે કે સત્તાવાર નામ લોન્ચ સમયે નક્કી કરવામાં આવશે.